Cognate accusative is an interesting grammatical feature found even in English. It occurs when the object of a verb is a noun derived from the same root word. For example, we say ‘He slept a troubled sleep’ or ‘He laughed a bitter laugh’ instead of simply ‘He slept’ or ‘He laughed.’ However, this repetition is often unnecessary. While cognate accusatives exist in English, they are mostly stylistic rather than essential for meaning, functioning more as a literary device than a fundamental grammatical feature.

Now, why are we suddenly talking about the cognate accusative? This discussion came up yesterday in Sanskrit, and I remember my guru explaining it in detail, which I want to record here!

Interestingly, Sanskrit also employs the cognate accusative more naturally. We often see phrases like ‘गीतं गायति’ (He sings a song) and ‘क्रीडां क्रीडति’ (He plays a game), where the verb and noun share the same root.

It is fascinating to see how different languages use this concept in their own ways. And now, this is where I transition to Sanskrit to explore this topic further!

संस्कृते “समानप्रकृतिकं कर्म” इति विद्यते यत्र अकर्मकानां धातूनां भाव एव कर्म भवति। सर्वेषामकर्मकानां भवति वेति नैव।

उदाहरणार्थम् – “रामः गीतं गायति। बालकः क्रीडां क्रीडति। तपः तप्यते। वर्षं वर्षति।” इत्यादीनि वचांसि श्रुतपूर्वाणि। तदा नः मनसि प्रश्नः समुत्पद्यते। “ननु गैक्रीडादयः अकर्मकाः? तर्हि कुतः कर्मपदमिदम् योजितमिति? परं प्रारम्भाध्ययनवेलायां सर्वे ईदृशानि वचांसि प्रयुञ्जते। अस्माकं श्रवणे दोषो उत समयगेवेति” विचारो नः बाधते। अस्य समाधानं साम्प्रतं प्राप्तम्। परन्तु शिष्टाः प्रयोगोयं न निराकुर्वते परं पुनरुक्तिरित्याचक्षते।

कदाचित केनचिदहं पृष्टा – गै-धातुः अकर्मकः तर्हि गीतं/गीतां गायतीति साधु स्यात् परं श्लोकं गायतीत्यपि सम्यग्वेति। तदा मद्गुरुमेव अप्राक्षीत् तदेदमेव गुरोरुत्तरम् -> “अकर्मक/सकर्मक is always based on the meaning / sense it is used in. गायति is सकर्मक in sense of “chanting” / “praising” (போற்றுகிறது) यथा रामस्य कीर्तिं / यशः / चरितं / मङ्गलं गायति. In sense of “Singing” it is अकर्मक“. मद्गुरवे नमः।

अतः इदं सर्वं मनसि निधाय सावधानमग्रे सार्यम्। ननु व्याकरणं चित्ताकर्षि? शुभपठनं भूयात्।